stary

1. Coś jest dla kogoś za stare «coś jest nieodpowiednie dla danej osoby ze względu na jej zbyt młody wiek»: Ta fryzura jest dla niej za stara. Roz bezp 1998.

2. Stara gwardia, stara wiara

a) «ludzie znający się od dawna, połączeni wspólnymi doświadczeniami, przeżyciami»: Byłem człowiekiem stosunkowo nowym w Warszawie, nie związanym ze starą gwardią. J. Rolicki, Gierek.

b) «dawni żołnierze, weterani»: Wieść o tym, że jest gospodynią przyjęcia urządzanego dla starej gwardii, przyjęła jak największą od początku powstania nominację. R. Bratny, Kolumbowie.

3. pot. Stary, ale jary «o kimś niemłodym, ale czerstwym, zdrowym, silnym»: O rodzicach mówi się „jareccy” – bo są „starzy, ale jarzy”. Fil 10/1996.

4. Stary kawaler, stara panna «o osobie niemłodej, która nie wstąpiła w związek małżeński»: Walt to elegancki, nieśmiały stary kawaler, emigrant z Kuby. Metr 22/02/2001. Kierowniczką (...) była Niemka, Irma, o ile się nie mylę, sucha, stara panna (...). Z. Raszewski, Raptularz.

5. pot. Stary koń, byk «z przyganą o mężczyźnie dorosłym lub dorastającym chłopcu, zachowującym się nieodpowiednio do swojego wieku»: Chłopcy z fantazją, jeśli można nazwać chłopcami trzydziestodwuletnich starych koni. M. Bielecki, Osiedle.

6. Stary lis, wróbel, wyga itp. «o człowieku doświadczonym, sprytnym, przebiegłym»: – Proszę bez tych duserów – oświadczył zimno i ostro. Jestem za stary wróbel, by się brać na takie plewy. T. Breza, Urząd. (...) jest zawodowym politykiem, starym wygą, w polityce fantastycznie się czuje. WO 29/04/2000.

7. Stary malutki, stara malutka «o chłopcu, dziewczynce zachowujących się zbyt poważnie na swój wiek»: (...) jej córeczka, taka stara malutka, cały czas asystowała matce, naśladowała ją dosłownie we wszystkim. Roz tel 1999.

8. pot. pogard. Stary piernik, grzyb, ramol, stare pudło, próchno itp. «o kimś starym»: Teresa wpada na spotkanie spóźniona. – Ach, to ty jesteś ta gówniara, która wyszła za starego piernika – wypala od progu. WO 08/04/2000. Nie dziwię się, że woli pani towarzystwo tego młodego egiptologa, Abiba Denisa, niż takiego starego grzyba jak ja (...). T. Mirkowicz, Pielgrzymka.

9. Stary znajomy, kolega, przyjaciel, druh, towarzysz itp. «dobry, długoletni, wypróbowany znajomy, kolega, przyjaciel, druh, towarzysz itp.»: Mikołaja pociągało pragnienie nauki i nowego życia, żal mu jednak było porzucać starych przyjaciół (...). WiŻ 9/1926.

Coś idzie, biegnie, toczy się itp. starym torem zob. tor 1.

Człowiek starej daty zob. człowiek 9.

Drzeć się, rozdzierać się jak stare prześcieradło zob. prześcieradło.

Ktoś stary duchem zob. duch 6.

Najstarszy zawód świata zob. zawód.

Stara bieda zob. bieda 5.

Stara śpiewka, piosenka zob. śpiewka.

Stare kąty zob. kąt 11.

Stary jak świat zob. świat 24.

Stary Kontynent (kontynent) zob. kontynent.

Wrócić, powrócić itp. na stare śmieci; zostać, pozostać itp. na starych śmieciach zob. I śmieć.